Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego jest częścią analizy finansowej będącej jednym z najbardziej rozpoznawalnych narzędzi służących do oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa. W oparciu o bilans, rachunek zysków i strat oraz rachunek przepływów pieniężnych możliwe jest zbadanie i ocena różnych obszarów działalności przedsiębiorstwa.
Ocena przedsiębiorstwa z wykorzystaniem Business Intelligence
Gdy na rynku znajduje się kilka firm z tej samej branży i o podobnym poziomie sprzedaży produktów, to właśnie możliwość wykorzystania informacji jest atutem dającym przewagę nad konkurentami. W przeciwieństwie do tradycyjnej analizy wskaźnikowej, nowoczesne narzędzie, takie jak Tableau czy Power BI dostarcza informacji w czasie rzeczywistym na temat sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Możliwość śledzenia wybranych KPI w wariancie miesięcznym a nie rocznym pozwala stwierdzać czy wartość optymalna jest osiągnięta. Dodatkowo ułatwia ona również podejmowanie decyzji.
Kto jeszcze korzysta z analizy wskaźnikowej?
Celem przedsiębiorstwa jest generowanie zysku, co jednocześnie oznacza, że dyrektorzy wysokiego szczebla chcą znać wartość wybranych wskaźników na temat prowadzonej przez siebie działalności. Nie są oni jednak jedynymi odbiorcami tych informacji. Możemy wyróżnić kilka dodatkowych grup interesariuszy:
- Menadżerowie finansowi, którzy wykorzystują otrzymane informacje do analizy i oceny zdolności przedsiębiorstwa.
- Inwestorzy inwestujący w daną firmę, którzy w oparciu o analizę wskaźnikową starają się ocenić wartość stopy zwrotu w danej firmy.
- Konkurenci, którzy opracowują własne strategie biznesowe w oparciu o stan sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.
- Instytucje finansowe: banki, urzędy skarbowe i pożyczkodawcy, którzy weryfikują wiarygodność podmiotu w oparciu o wybrane wskaźniki finansowe.
Zalety i wady korzystania z analizy wskaźnikowej
Możemy wyróżnić następujące zalety korzystania z analizy wskaźnikowej:
- Możliwość podejmowania decyzji biznesowych w oparciu o informacje o aktualnej kondycji finansowej przedsiębiorstwa.
- Wykorzystywanie wskaźników do prognozowania i planowania przyszłych działań.
- Możliwość śledzenia trendu zmian w przedsiębiorstwie, co przekłada się na niski koszt zarówno wprowadzenia, jak i utrzymania takiej analizy.
- Przystępność i zrozumiałość wskaźników, które sprawiają, iż osoby nawet niemające dużej wiedzy z zakresu księgowości są w stanie zrozumieć ich funkcjonalność.
Wady analizy wskaźnikowej:
- Opiera się ona na zysku księgowym, który nie zawsze prezentuje prawdziwą kondycję przedsiębiorstwa. Czasem wymaga pozyskania informacji niefinansowych nieujętych w sprawozdaniach.
- Uwzględnia koszt kapitału obcego nie biorąc pod uwagę ryzyka.
- Nie bierze pod uwagę inflacji.
Analiza wskaźnikowa – jak zacząć?
Zaczynając analizę przedsiębiorstwa warto pamiętać, iż w różnych branżach wysoka wartość wskaźnika może być inaczej interpretowana. Przykładowo, marża w branży spożywczej może się wahać od 5% do 40%, jednocześnie w branży jubilerskiej jest w stanie przyjmować wartości przekraczające 100%. Tym samym warto mieć na uwadze specyfikę branży oraz porównywać się na tle innych firm działających w tym samym sektorze.
Dobór rodzaju i ilości wybranych KPI również ma znaczenie z punktu widzenia badającego. Podmiot może mieć wysoki wskaźnik zysku ze sprzedaży. Jeżeli jednak poziom zobowiązań znacząco przekracza tę miarę, dany podmiot traci na wiarygodności względem dostawców. Dlatego z jednej strony próba interpretacji zbyt wielu informacji naraz może skutkować chaosem informacyjnym. Z drugiej zaś strony zbyt mała ilość wskaźników nie pozwoli na dostrzeżenie zależności pomiędzy poszczególnymi rodzajami działalności operacyjnej przedsiębiorstwa.
Rodzaje wskaźników
Z racji, iż analiza wskaźnikowa posiada dziesiątki wskaźników, to od badającego sytuację finansową danej firmy zależy jakie z nich zostaną wykorzystane. Możemy tutaj wyróżnić następujące kategorie podziału:
Wskaźniki zdolności do regulowania zobowiązań (płynności)
Wskaźniki te mierzą zdolność firmy do terminowego regulowania swoich zobowiązań krótkoterminowych.
Przykłady:
- wskaźnik bieżącej płynności finansowej przedsiębiorstwa określający, ile razy aktywa bieżące są w stanie regulować bieżące zobowiązania.
- wskaźnik rotacji zobowiązań.
Wskaźniki poziomu zadłużenia
Wskaźniki te porównują poziom zadłużenia firmy z jej aktywami, kapitałem własnym i dochodami, aby ocenić prawdopodobieństwo niezbankrutowania w dłuższej perspektywie poprzez spłatę zadłużenia długoterminowego wraz z odsetkami.
Przykłady:
- wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych.
- wskaźnik udziału zobowiązań długoterminowych.
- wskaźnik zadłużenia kapitału własnego.
- wskaźnik pokrycia obsługi długu.
- wskaźnik ogólnego zadłużenia.
- wskaźnik rentowności aktywów.
Wskaźniki związane z wynikiem finansowym (rentowności)
Są one ściśle powiązane z rachunkiem zysków i strat. Według definicji przedsiębiorstwa dążą do generowania zysku. Tym samym wskaźniki z tej kategorii powinny przyjmować wyłącznie wartości dodatnie.
Przykłady:
- wskaźnik rentowności kapitałów własnych.
- wskaźnik rentowności sprzedaży.
Wskaźniki sprawności działania na rynku (aktywności)
Pozwalają one na ocenę gospodarowania przedsiębiorstwa na rynku.
- Wskaźnik rotacji należności ocenia zdolność przedsiębiorstwa do inkasowania należności. Przyjmuje wartość od 7 do 10, gdzie niska wartość świadczy o zbyt długim kredytowaniu odbiorców, a zbyt wysoka – wskazuje na restrykcyjną politykę ściągania należności. Wskaźnik rotacji zobowiązań wydłuża się zależnie od decyzji odnoszących się do terminowej płatności faktur.
- Wskaźnik rotacji zapasów ocenia efektywność gospodarowania materiałami w danym momencie. Wartość 7 oznacza, że w przedsiębiorstwie występuje problem ze sprzedażą wyprodukowanych towarów. Wysoki wskaźnik informuje o możliwości niewykonania produkcji w stosunku do popytu, co może skutkować niezrealizowaniem zamówień.
Wskaźniki związane z wartością rynkową akcji i kapitału
Wskaźniki te odnoszą się głównie do spółek akcyjnych korzystających z danych giełdowych. Pozwalają one na ogólną ocenę firmy w porównaniu do innych podmiotów z branży.
Dla wielu przedsiębiorców wielkość zysku dla danego okresu to kluczowy wskaźnik pozwalający ocenić stan przedsiębiorstwa. Chcąc jednak rozwinąć prowadzenie firmy do standardów światowych warto jest spojrzeć szerzej na sytuację przedsiębiorstwa jako całości.
Praktyczne wykorzystanie BI do analizy wskaźnikowej
Podejmowanie decyzji w oparciu o aktualne dane pozwala na uzyskiwanie przewagi nad przedsiębiorstwami z tej samej branży. Warto więc regularnie monitorować kluczowe wskaźniki, aby mieć możliwość szybkiego reagowania na zmiany finansowe w poszczególnych działach przedsiębiorstwa.
W powyższym przykładzie przedstawiono cztery wskaźniki, które są wynikiem badania sprawozdania finansowego spółki. Wszystkie kluczowe informacje zostały przedstawione z wykorzystaniem Tableau, a cały proces został zautomatyzowany. Sprawia to, że czas poświęcony na wyszukanie i zbadanie poszczególnych pozycji w bilansie czy rachunku zysków i strat został skrócony do zera.
Czego możemy się dowiedzieć z jednego KPI?
Czytając sprawozdania rachunkowe mamy dostęp do dwóch informacji: kwoty wybranej pozycji w roku bieżącym oraz kwoty w roku ubiegłym. Sprawia to, że odbiorca ma dość skromną ilość informacji, z których może korzystać. Co zatem można zobaczyć w rozbudowanym KPI?
1. Pozycja pierwsza jest najważniejszym polem, zawiera informacje o nazwie i wartości KPI zarówno w roku bieżącym, jak i ubiegłym. Kluczowe kwoty są większe i wyraźniejsze, co pozwala odbiorcy na szybkie porównanie wskazanych okresów.
2. Następny punkt pokazuje różnicę obydwu wartości. Kolor czerwony i zielony pozwalają na szybkie wizualne określenie czy zmiana przyjęła wartość dodatnią czy ujemną. Zaprezentowanie kwoty w wartości procentowej i liczbowej daje lepszy punkt odniesienia do obecnej sytuacji. Możemy tu zauważyć blisko 26% spadek w porównaniu do ubiegłego okresu. Oczywiście analiza rentowności w oparciu o odizolowany wskaźnik nie daje pełnego obrazu i nie powinna prowadzić do jednoznacznych wniosków. Dlatego ważna jest możliwość obserwowania współzależności między wieloma wskaźnikami jednocześnie.
3. Na samym dole możemy zauważyć krótki opis „Pokaż źródła przychodów”. W praktyce jest to link nawigacyjny, który pozwala na przejście do osobnej wizualizacji pokazującej, jak poszczególne linie biznesowe generowały przychód w badanym okresie. Subtelność pozycji trzeciej sprawia, że nie odwraca ona uwagi od głównego wskaźnika, jednocześnie pozostawia furtkę do informacji tym, którzy chcą dowiedzieć się więcej.
Patrząc na źródła przychodów możemy korzystać z dodatkowych korzyści, jakie daje Tableau. Długość i kolor słupków pozwalają na łatwe określenie, jakie linie biznesowe generowały największą sprzedaż. Zaraz po tym możemy porównać bieżący rok z ubiegłym, by zaobserwować wzrosty i spadki w poszczególnych liniach.
4. Ostatnim punktem jest graficzne przedstawienie danego wskaźnika w ostatnich latach. Pozwala to na zapoznanie się z szerszym kontekstem nie ograniczając się tylko do dwóch okresów, tak jak ma to miejsce w sprawozdaniu finansowym.
Analiza wskaźnikowa w formie wizualizacji
Analiza finansowa pomaga w zrozumieniu wewnętrznej kondycji finansowej i wyników przedsiębiorstwa. Analiza wskaźnikowa jest częścią analizy finansowej, która pomaga decydentom podejmować decyzje dotyczące przyszłości firmy. Dane zawarte w sprawozdaniach mogą być wykorzystywane do wielu celów takich jak: analiza rentowności sprzedaży, analiza zadłużenia, budżetowanie, prognozowanie i analiza inwestycyjna. Uzyskanie dostępu do danych z różnych źródeł i obliczenie wskaźników może trwać godzinami, proces ten może być żmudny, gdy jest wykonywany ręcznie. W tym artykule zaprezentowaliśmy jak analiza wskaźnikowa, może być wykonana w formie wizualizacji danych z wykorzystaniem narzędzia Tableau.
Oprogramowanie Business Intelligence takie jak Tableau pomaga liderom biznesu i analitykom zobaczyć dane w łatwy do zrozumienia sposób. W ten sposób mogą oni łatwo wyciągać decyzje i podejmować działania. Tableau to doskonałe narzędzie do samodzielnego odkrywania wizualizacji danych. Dzięki intuicyjnemu interfejsowi, pozwala użytkownikowi szybko skonfigurować różne wykresy, a użytkownik może łatwo połączyć Tableau z wieloma źródłami danych. W przeciwieństwie do innych programów, nie musisz być ekspertem w kodowaniu, jeśli chcesz używać Tableau ze względu na jego przyjazny interfejs użytkownika. Dzięki temu oprogramowaniu użytkownicy mogą łatwo przekształcić swoje arkusze kalkulacyjne w zorganizowane pulpity, które pomogą im zidentyfikować trendy biznesowe, nawet jeśli nie są ekspertami od liczb.
